Zelfzorgadvies kan druk op huisartsen verminderen

26 augustus 2022

door Anne-Marie Huikeshoven

Huisartsen willen meer tijd voor hun kwetsbare patiënten. Dat is het belangrijkste punt waar de LHV op inzet bij de lopende onderhandelingen over een Integraal Zorgakkoord. Bij 1 op de 6 huisartscontacten (17,1%) gaat het om een eenvoudige gezondheidskwaal waarbij zelfzorg mogelijk is en tussenkomst van een huisarts niet nodig (Ecorys 2017). Als die zorgvraag verminderd zou kunnen worden, zou er veel van de gewenste tijd beschikbaar kunnen komen. Huisartsen kunnen daar zelf invloed op hebben.

Onzekerheid over de ernst van hun klacht is namelijk voor veel mensen de reden om met een eenvoudige kwaal de huisarts te consulteren. Meestal is geruststelling voldoende om die onzekerheid weg te nemen. Huisartsen verwijzen daarbij vaak naar de informatie op Thuisarts.nl. Maar onzekerheid over de ernst is van de klacht niet de enige reden waarom mensen hun huisarts raadplegen. Ze hebben ook last van de kwaal en willen er zo snel mogelijk vanaf. Huisartsen onderkennen dat ook wel, want ze schrijven in 46% van de contacten voor kleine kwalen een (recept-)geneesmiddel voor (Nivel 2017). Dat leidt er echter toe dat patiënten bij een herhaling van klachten of bij andere kleine kwalen weer geneigd zijn om de huisarts te raadplegen. De huisarts heeft hen immers goed van hun klachten afgeholpen.

Dat voorschrijven van receptgeneesmiddelen voor kleine kwalen versterkt de afhankelijkheid van de patiënt en is ook helemaal niet nodig. De patiënt is beter geholpen met een zelfzorgadvies. Er zijn voor de meeste kleine kwalen ook geneesmiddelen zonder recept verkrijgbaar bij apotheker en drogist waarmee de klachten net zo goed kunnen worden verlicht. Maar een zelfzorgadvies kan ook een lijfstijladvies zijn. Door een zelfzorgadvies te geven versterkt de huisarts de zelfredzaamheid van de patiënt. Die leert zo immers dat veel klachten ook zelf op te lossen zijn en zal voortaan minder snel geneigd zijn om voor dergelijke kleine kwalen de huisarts te raadplegen.

Het geven van een zelfzorgadvies in plaats van een recept is voor de huisarts nauwelijks meer moeite, maar verlaagt zo wel de toekomstige zorgvraag voor kleine kwalen.
Een verwijzing naar Thuisarts.nl helpt bij het geruststellen van de patiënt, maar het is belangrijk om daarbij ook een zelfzorgadvies te geven. Op Thuisarts.nl staan namelijk geen zelfzorgproducten vermeld en wordt er geen aandacht besteed aan de hinder die de patiënt op dat moment ervaart. Een zelfzorgadvies zorgt ervoor dat de patiënten zich geholpen in plaats van afgescheept voelen. Daarbij ontbeert informatie op internet het gezag van de huisarts. Net zoals mensen graag van de huisarts persoonlijk willen horen dat er in hun geval niets ernstigs aan de hand is, willen ze ook graag dat de huisarts hen een oplossing voor hun probleem aanreikt. Vervolgens komen ze er vanzelf achter dat ze dat ook zelf hadden kunnen bedenken en krijgen het vertrouwen om dat ook vaker zelf te doen.

In de opleiding tot huisarts komen zelfzorgmiddelen en aandacht voor zelfzorgadvisering zeer beperkt aan bod. Daarom heeft het IVM in opdracht van Neprofarm voor de meest voorkomende kleine kwalen (griep en verkoudheid, dermatomycosen, lage rugpijn en hooikoorts) een FTO-module opgesteld. Daarin wordt besproken welke zelfzorggeneesmiddelen er bij apotheker en drogist beschikbaar zijn, dat deze geneesmiddelen aan dezelfde eisen voldoen als recept-geneesmiddelen en welke andere zelfzorgoplossingen er bestaan. Ook is er voor zorgprofessionals een geaccrediteerde online webcast (ontwikkeld door Spinger Healthcare in opdracht van Neprofarm) over het onderwerp beschikbaar.

thumbnail Prijsverschillen paracetamol

09-09-2024

Het consumentenprogramma Radar publiceert artikel over prijsverschillen[...]

thumbnail Neussprays verminderen impact luchtweginfecties en antibioticagebruik

22-07-2024

Nieuw onderzoek toont aan dat neussprays een waardevolle rol kunnen spelen[...]

thumbnail Meer toezicht op supplementen

17-06-2024

De NVWA zet zich in voor veilige voedingssupplementen.

Meer nieuws