Onderzoeken
Patiënten ook geholpen met een zelfzorgadvies door de huisarts.
Maar liefst 51% van de patiënten die in de voorafgaande 12 maanden een recept van de huisarts meekregen bij een veelvoorkomende eenvoudige gezondheidsklacht, zou zich ook geholpen voelen als de huisarts een advies voor een zelfzorggeneesmiddel had meegegeven. Dit opmerkelijke gegeven blijkt uit onderzoek uitgevoerd in opdracht van Neprofarm door Multiscope (maart 2024) onder ruim duizend Nederlanders.
Toch nog vaak een recept
33,3% van de respondenten met een veelvoorkomende eenvoudige gezondheidsklacht heeft contact opgenomen met de huisarts. Bijna de helft van deze groep wist niet wat te doen om de klacht zelf te verlichten of verhelpen en koos daarom voor contact met de huisarts. 26,1% deed dit om zekerheid te krijgen over de ernst van de klacht en ter geruststelling. Voor 19,2% van deze groep was het verkrijgen van een receptgeneesmiddel de belangrijkste reden.
Van de mensen die contact opnamen met de huisarts, kreeg 44,7% ook daadwerkelijk een recept mee. In 11% van de gevallen adviseerde de huisarts de patiënt het nog even aan te kijken. Slechts 8,7% kreeg het advies een zelfzorggeneesmiddel te gebruiken.
Waarom niet vaker een zelfzorgadvies?
Uit het onderzoek blijkt dat ruim de helft van de patiënten die een recept meekreeg ook geholpen zou zijn met een zelfzorgadvies door de huisarts. Door patiënten vaker een zelfzorgadvies te geven, zal deze zelfredzamer worden en minder snel onnodig een beroep doen op de huisarts bij herhaling van de klachten. Dit kan een aanzienlijke tijdsbesparing voor de huisarts opleveren en kostenbesparing voor de gezondheidszorg.
Neprofarm biedt huisartsen voorlichting over zelfzorgadvies.
De economische impact van zelfzorg.
De gezondheidszorg in Europa staat voor grote uitdagingen. De Europese brancheorganisatie voor zelfzorg (AESGP), waar Neprofarm bij is aangesloten, heeft eind 2021 een voorpublicatie uitgebracht van een onafhankelijk onderzoek door May und Bauer 
naar de economische en sociale impact van zelfzorg in 30 landen van de Europese Unie en Noorwegen, Zwitserland en het Verenigd Koninkrijk.Het onderzoek berekent dat door het toepassen van meer zelfzorg bij kleine kwalen de totale besparingspotentie voor de Europese gezondheidszorg zo’n 52 miljard op jaarbasis bedraagt.In vergelijking met andere Europese landen scoort Nederland laag op het gebied van zelfzorg door de patiënt. Neprofarm neemt deel aan overleg op Europees en wereldwijd niveau over de rol van zelfzorg binnen de gezondheidszorg en is ervan overtuigd dat meer zelfzorg in belangrijke mate kan bijdragen aan kostenbesparing en het vergroten van de efficiëntie binnen de Nederlandse gezondheidszorg.
In Nederland zijn 1 uur per dag bezig met kleine kwalen die door de patiënt zelf opgelost hadden kunnen worden. Het aantal patiënten dat voor onschuldige klachten een beroep op de huisarts doet, neemt bovendien snel toe. Dat blijkt uit het Ecorys-rapport Zelfzorg bij kleine kwalen (2017) over het besparingspotentieel op de kosten van de gezondheidszorg door het stimuleren van zelfzorg. In dit onderzoek is gekeken hoe groot het besparingspotentieel van zelfzorg bij kleine kwalen is, welke ontwikkelingen er zijn op het gebied van het stimuleren en ondersteunen van zelfzorg en wat er eventueel moet gebeuren om de rol van zelfzorg bij kleine kwalen verder te vergroten.
Consument vertrouwt op bijsluiter
Uit onderzoek door Neprofarm (februari 2022) blijkt dat consumenten prima in staat zijn zelf informatie te verkrijgen over het veilig toepassen van zelfzorggeneesmiddelen.
Veilig gebruik
Zelfzorggeneesmiddelen zijn veilig te gebruiken als de consument de informatie op de verpakking en in de bijsluiter in acht neemt. Dat is ook het uitgangspunt wanneer het College ter Beoordeling van Geneesmiddelen (CBG) besluit dat een geneesmiddel zonder doktersrecept verkrijgbaar mag zijn. De consument kan altijd voor gebruik op de verpakking lezen waarvoor het zelfzorggeneesmiddel toegepast kan worden en wanneer het niet geschikt is. De grootte van de verpakking van een zelfzorggeneesmiddel is afgestemd op kortdurend gebruik van enkele dagen tot maximaal 2 weken zonder een arts te raadplegen.
Onderzoek naar gebruik informatiebronnen zelfzorggeneesmiddelen
Neprofarm heeft recent door Multiscope onderzoek laten doen naar de informatiebronnen die consumenten raadplegen over het gebruik van zelfzorggeneesmiddelen.
81,5% van de 1132 ondervraagden gebruikt weleens een zelfzorggeneesmiddel. Deze gebruikers zijn prima in staat zelf informatie te vergaren over het verantwoord gebruik van het zelfzorggeneesmiddel. De bijsluiter wordt door de consument als de meest betrouwbare informatiebron voor zelfzorggeneesmiddelen gezien:
| Meest betrouwbare informatiebron zelfzorggeneesmiddelen | |
| 1.Bijsluiter (n=450) | 48,8% |
| 2.Apotheek (n=208) | 22,5% |
| 3.(Huis)arts (n=149) | 16,1% |
| 4.Internet (n=72) | 7,8% |
| 5.Drogist (n=44) | 4,8% |
(Bron: Multiscope Marktpeiler februari 2022)
Van de 786 respondenten die zowel receptgeneesmiddelen als zelfzorggeneesmiddelen gebruiken doet 69,5% dat wel eens in combinatie met elkaar. 82,2% van hen heeft weleens informatie opgezocht of advies gevraagd over die combinatie. Zij halen de informatie over dit gecombineerde gebruik wederom met name uit de bijsluiter:
| Informatiebron voor combinatiegebruik zelfzorg- en receptgeneesmiddelen | Nooit | Soms | Altijd |
| Bijsluiter (n=449) | 23 (5,1%) | 172 (38,3%) | 254 (56,6%) |
| Apotheek (n=449) | 53 (11,8%) | 208 (46,3%) | 188 (41,9%) |
| (Huis)arts (n=449) | 50 (11.1%) | 241 (53,7%) | 158 (35,2%) |
| Internet (n=449) | 104 (23,2%) | 250 (55,7%) | 95 (21,2%) |
| Drogist (n=449) | 194 (43,2%) | 210 (46,8%) | 45 (10%) |
(Bron: Multiscope Marktpeiler februari 2022)
Internet
De Nederlandse consument weet dus prima informatie over het verantwoord gebruik van zelfzorggeneesmiddelen te verkrijgen, ook over het gebruik in combinatie met geneesmiddelen op recept. Vergeleken met de resultaten van een soortgelijk onderzoek naar de informatiebronnen die consumenten raadplegen over het gebruik van zelfzorggeneesmiddelen in combinatie met geneesmiddelen op recept, dat het Nederlands Instituut voor Onderzoek van de Gezondheidszorg (Nivel) in 2011 heeft uitgevoerd, is het gebruik van internet duidelijk gestegen. In 2011 gebruikte 46% soms of altijd het internet als informatiebron, in 2022 is dat opgelopen naar 76,9%