Zo houdt u de wachtkamer dit griepseizoen onder controle

Het aantal grieppatiënten in de wachtkamer dit jaar in toom houden? Daarvoor heeft Neprofarm ten behoeve van het farmacotherapeutisch overleg (FTO) tussen huisartsen en apothekers twee modules laten ontwikkelen over zelfzorg bij griep en verkoudheid. De modules zijn gratis beschikbaar voor huisartsen en apothekers via Medicijngebruik.nl en via FTO.nu.

Griep en verkoudheid zijn kleine kwalen waarvoor patiënten vaak contact opnemen met hun huisarts. Deze kwalen genezen vrijwel altijd vanzelf en complicaties zijn zeldzaam. Een gesprek over zelfzorg en zelfredzaamheid kan bijdragen aan het welzijn van patiënten. Na uitleg over de mogelijkheden van zelfzorg bij eenvoudige gezondheidsklachten zullen patiënten ook minder vaak een beroep op hun huisarts doen wanneer die klachten zich later herhalen. Apothekers kunnen – waar dat mogelijk en verantwoord is – het gebruik van zelfzorg bij deze kwalen adviseren.

In een kwalitatief onderzoek onder huisartsen, gaven zij aan onvoldoende kennis te hebben over de mogelijkheden en beperkingen van zelfzorg. In de gesprekken met huisartsen kwam naar voren dat zij benieuwd zijn naar wat er beschikbaar is voor zelfzorg en geïnteresseerd zijn in waar ze de juiste informatie kunnen vinden over zelfzorgproducten. Daarnaast vinden zij dat ze meer kunnen doorvragen bij patiënten wat er al gebruikt wordt, wel of niet aandoening gerelateerd.

Het FTO Griep en Verkoudheid

In de FTO’s over zelfzorg bij griep en verkoudheid komen de volgende onderwerpen aan bod:

•  voorkomen dat mensen met griep en verkoudheid op consult komen als dit niet nodig is
•  mensen zelfredzaam maken bij griep en verkoudheid, en aangeven wanneer het wel nodig is om de huisarts te raadplegen
• de zelfzorgadviezen ter verlichting van de klachten bij griep en verkoudheid op thuisarts.nl, apotheek.nl en zelfzorg.nl
• de regels waaraan zelfzorgmiddelen moeten voldoen
• afspraken maken over zelfzorg

Achtergrond

In De Zorgakkoorden (2012-2015 ) zijn afspraken gemaakt voor het realiseren van een verschuiving van taken van de medisch specialist naar de huisarts. Om de huisartsen ruimte te bieden om die taken op zich te nemen, werd tevens afgesproken om een verschuiving van huisartsenzorg naar zelfzorg te realiseren. Het optimaal inzetten van zelfzorg bij kleine kwalen verlaagt de druk in de huisartspraktijk en zorgt voor meer capaciteit om de afgesproken versterking van de eerstelijnszorg te realiseren. Uit het Ecorys-rapport ‘Zelfzorg bij kleine kwalen’ (2017) bleek op basis van NIVEL-cijfers echter dat voor kleine kwalen steeds vaker een beroep op huisartsen wordt gedaan en er geen verschuiving naar zelfzorg heeft plaatsgevonden. Daarom kwam Neprofarm destijds met 10 aanbevelingen aan de minister van VWS om zelfzorg beter te benutten, waaronder deze: ‘Maak zelfzorg bij kleine kwalen onderwerp van het FTO tussen arts en apothekers.’

Ook het PiSCE onderzoek (2017), uitgevoerd in Europa en gefinancierd door de Europese Commissie, vraagt om meer aandacht voor zelfzorg. Uit diverse landen zijn er experts bij betrokken geweest, waaronder patiënten- en consumentorganisaties, zorgprofessionals, apothekers, de industrie (AESGP), zorgeducatie en universiteiten. In het rapport staan aanbevelingen om kennis over zelfzorg in de breedste zin van het woord te vergroten in de Europese lidstaten, onder andere door ‘education: inclusion of skills to support self-care as part of curriculum in education and training of health professionals’ te stimuleren. Dit was de tweede aanleiding voor Neprofarm om te onderzoeken welke behoefte Nederlandse zorgprofessionals hebben aan kennis over het onderwerp zelfzorg.

Met de FTO-modules over zelfzorg bij kleine kwalen wil Neprofarm bijdragen aan het vergroten van de zelfredzaamheid van patiënten. Doordat huisartsen en apothekers zelfzorg gaan ervaren als volwaardig onderdeel van het zorgaanbod, op de hoogte zijn van de mogelijkheden van zelfzorg bij kleine kwalen en hun patiënten hier goed over weten te adviseren, zijn patiënten bij herhaling van dezelfde klachten beter in staat voor zichzelf te zorgen. Met het FTO over zelfzorg bij griep en verkoudheid kunnen de zorgprofessionals zich samen voorbereiden op het griepseizoen en zo het aantal patiënten in de wachtkamer beperkt houden.