Twee jaar Coalitie Duurzame Farmacie; samen werken aan duurzaamheid

Het is inmiddels twee jaar geleden dat de Vereniging Innovatieve Geneesmiddelen, Bogin, Neprofarm de Coalitie Duurzame Farmacie oprichtten. De KNMP sloot daar al snel bij aan. ‘Het fundament ligt er, de samenwerking bouwen we verder uit, ook komend jaar’, zegt Van Soest in een terugblik op 2020. ‘Het besef in de maatschappij over milieueffecten en klimaatverandering groeit. Het is goed dat deze bewustwording ook in de farmacieketen heeft plaatsgevonden.’

Green Deal Duurzame Zorg

Binnen de zorg hebben inmiddels al 239 partijen de Green Deal Duurzame Zorg getekend. Vanuit de Coalitie Duurzame Farmacie sloten de brancheverenigingen en daarmee ook de achterban aan. Later zetten ook individuele geneesmiddelenbedrijven hun handtekening onder de Green Deal.  ‘Hoewel het tekenen geen doel op zich is, helpt het committeren aan deze Green Deal wel om concreet over te kunnen gaan tot actie op het gebied van duurzaamheid’, merkt Van Soest op.

Inspiratiegids

‘Wij hebben niet bepaald stil gezeten’, zegt een trotse Van Soest, al bladerend in de Inspiratiegids ‘Op weg naar een duurzame farmacieketen’ met actuele ontwikkelingen en praktijkvoorbeelden. ‘De inspiratiegids is een dynamisch document waarmee  we de achterban en andere zorgverleners, organisaties en bedrijven in de sector verder willen helpen met de verduurzaming binnen de geneesmiddelenketen’, zegt Van Soest. ‘We zien dat onze initiatieven nu zelfs ook worden overgenomen op Europees niveau.’ De inspiratiegids is één van de producten voortkomend uit het Brancheplan duurzaam verpakken 2019-2022.

Inzamelweek

Nieuw in 2020 was een landelijke inzamelweek voor ongebruikte medicijnen bij apotheek en milieustraat in de Week van Ons Water, van 10 tot en met 25 oktober, om aandacht te vragen voor het verantwoord omgaan met medicijnresten (die niet thuishoren in toilet of gootsteen) en voor verspilling. Van Soest: ‘Helaas gooide corona roet in het eten, maar het is voor het eerst dat er ketenbreed op deze manier aandacht werd gevraagd voor inzameling van ongebruikte medicijnen. Aris Prins, directeur KNMP: ‘Inzamelen is iets wat apotheken al langer doen. Maar door de landelijke aandacht groeit het bewustzijn bij de mensen in het land. Ook staat daarmee het onderwerp verspilling op de agenda.’

Medicijnresten uit water

De Ketenaanpak Medicijnresten uit Water, een samenwerking tussen overheid, geneesmiddelensector en de (drink)watersector, stelde in 2020 bestuurlijke afspraken op om samen de hoeveelheid medicijnresten in water terug te dringen. Daarbij wordt niet alleen aan de achterkant – waterzuivering – van de keten gekeken, maar ook naar alle mogelijkheden aan de bronkant om medicijnresten in water te beperken. Bernard Mauritz, directeur Neprofarm: ‘Geneesmiddelenbedrijven moeten bijvoorbeeld bij registratie een milieu-impactanalyse opleveren. Van belang is dat we deze informatie breder beschikbaar maken omdat dit nuttige informatie kan bevatten voor de watersector in het kader van waterzuivering.’ De unieke samenwerking binnen de Ketenaanpak is niet onopgemerkt gebleven. De Verenigde Naties heeft de aanpak genomineerd voor de Future Policy Award on the Protection from Hazardous Chemicals binnen haar Environmental Program.

Consortium AMR

Ook een bijzondere mijlpaal afgelopen jaar was de oprichting van een ‘Nederlands Consortium antibiotica uit water’. Het consortium, nu bestaande uit achttien organisaties uit de water-, zorg-  en geneesmiddelensector, levert een actieve bijdrage aan het verminderen van antibiotica- en andere medicijnresten in het milieu door bundeling van kennis en ontwikkeling van nieuwe, meer duurzame en toegankelijke innovatieve oplossingen. Gerard Schouw, directeur Vereniging Innovatieve Geneesmiddelen: ‘Met dit consortium kunnen we zowel internationaal als in Nederland een belangrijke rol spelen op het gebied van tegen gaan van AMR.’ De geneesmiddelensector wil daarbij zijn bijdrage leveren. Daarom heeft de VIG vorige maand een Actieplan Infectieziekten gelanceerd, met daarin acht voorstellen om beter voorbereid te zijn op uitbraken van nieuwe virussen en resistente bacteriën.’

Europa

Duurzaamheid staat ook definitief op de Europese agenda. In de november gepresenteerde geneesmiddelenstrategie van de Europese Commissie is verduurzaming een belangrijk thema. ‘Goed om te zien dat Brussel de pro-actieve aanpak van de sector opmerkt en duurzaamheid ook echt onderdeel maakt van het toekomstige geneesmiddelenbeleid’, zegt Van Soest. Kern van de Europese strategie is om Europa weer autonoom te maken op het gebied van ontwikkeling en productie van geneesmiddelen en het waarborgen van de toegang tot innovatieve en betaalbare geneesmiddelen. Daarbij wil de Europese Commissie aansluiten bij lopende initiatieven binnen de Green Deal.

Doorpakken

‘Veel nieuwe, maar ook bestaande initiatieven die aantonen dat duurzaamheid langzaamaan een plaats verovert op agenda’s van bedrijven en overheden’, zegt Van Soest. ‘Maar er is nog veel werk te verzetten. Alle initiatieven dragen bij, maar soms is er een systeemaanpassing nodig om écht verandering teweeg te brengen. Ik hoop dat alle partners bereid zijn in die beweging mee te gaan en dat duurzaamheid integraal onderdeel wordt bij (beleids)keuzes.’ Jean Hermans (directeur Bogin) sluit zich daarbij aan. ‘Een duurzame medicijnketen kan je niet alleen bereiken. Dat moet je samen doen. Daar hebben we ook een overheid voor nodig die een duidelijke richting afgeeft waar we naartoe gaan. Een integrale benadering waarbij gezondheid en veiligheid voor de patiënt, de kosten en leveringszekerheid, én het milieu worden meegenomen.’