Huisartsen zouden meer zelfzorgadvies kunnen geven

Huisartsen kunnen waar mogelijk, prima volstaan met een zelfzorgadvies in plaats van een receptgeneesmiddel. Ruim 89,5% van de huisartsen is het geheel of gedeeltelijk met deze stelling eens. Toch schrijven ze in circa 20% van de gevallen een recept uit voor patiënten met eenvoudige gezondheidsklachten waarvoor ook een zelfzorgmiddel verkrijgbaar is. Dit blijkt uit de HuisartsenOmnibus, een representatief online onderzoek onder 200 huisartsen.

Onvoldoende zelfzorgadvies door huisartsen
De huisartsen die aan het onderzoek meededen, zien maandelijks gemiddeld 431 patiënten. Iets minder dan de helft van deze patiënten heeft tijdens het consult een receptgeneesmiddel voorgeschreven gekregen. Bij 41 van de 200 patiënten aan wie de arts een medicijn voorschrijft, betreft het echter eenvoudige gezondheidsklachten waarvoor ook een zelfzorggeneesmiddel verkrijgbaar is. Dat dit in ruim 20% van de gevallen gebeurt is opvallend, omdat uit hetzelfde onderzoek blijkt dat het merendeel van de huisartsen vindt dat waar mogelijk met een zelfzorgadvies kan worden volstaan.
De redenen waarom de artsen toch voor een receptgeneesmiddel kiezen zijn uiteenlopend. In bijna 30% van de gevallen is vergoeding door de verzekeraar de reden. In nog eens 21,7% gebeurt het op nadrukkelijk verzoek van de patiënt.

Bij 30% van de patiënten met eenvoudige gezondheidsklachten waarvoor ook zelfzorggeneesmiddelen verkrijgbaar zijn, wordt geen medicijn voorgeschreven. Iets meer dan de helft van hen krijgt daarbij het advies van de huisarts om een zelfzorgmiddel te kopen. Huisartsen die géén zelfzorgadvies geven, stellen onder meer dat de klachten vanzelf overgaan of dat zelfzorg niet nodig is.

Zelfzorg als oplossing
Volgens Neprofarm laat dit onderzoek zien dat er voor zowel huisarts als patiënt nog veel te winnen is. Bij het argument dat de klachten vanzelf overgaan, plaatst Neprofarm een kanttekening: want hoewel de aandoeningen misschien niet sneller genezen, kunnen de vervelende symptomen door het gebruik van een zelfzorgmiddel wél afnemen. Omdat patiënten bovendien ervaren dat ze zelf een probleem hebben opgelost, zullen ze een volgend keer minder snel met een kleine kwaal naar de praktijk komen. Dat ontlast de huisarts, die dan meer tijd heeft voor complexe patiënten.
Financieel is het ook niet altijd aantrekkelijker om een receptgeneesmiddel voor te schrijven. Wanneer de patiënt het eigen risico nog niet heeft verbruikt, is hij waarschijnlijk duurder uit met een voorgeschreven medicijn dan met een zelfzorgmiddel.

Huisartsen doen er goed aan terughoudend te zijn met voorschrijven van receptgeneesmiddelen waarvoor ook zelfzorgmiddelen verkrijgbaar zijn. Een recept bevestigt de keuze om met een kleine kwaal naar de huisarts te gaan, versterkt de afhankelijkheid en is niet bevorderlijk voor de zelfredzaamheid.