Het belang van zelfregulering

Publieksreclame voor zelfzorggeneesmiddelen, medische zelfzorg hulpmiddelen en gezondheidsproducten is toegestaan, maar moet aan strenge eisen voldoen. Neprofarm en haar leden staan voor veilige en transparante communicatie over zelfzorg richting consumenten.
De zelfzorgmiddelenbranche neemt haar verantwoordelijkheid en heeft zelf op basis van de wetgeving en in samenspraak met de toezichthouders regels opgesteld waaraan publieksreclame moet voldoen. Alle uitingen moeten daaraan getoetst worden voordat ze verschijnen. Daarin is Nederland uniek in de Europese Unie.

Nieuwe werkafspraken met de overheid
De Keuringsraad heeft nieuwe werkafspraken gemaakt met de overheid (NVWA). Met deze nieuwe werkafspraken wordt de zelfregulering via de Keuringsraad formeel erkend. Zo staat in de werkafspraken te lezen dat de Code Aanprijzing Gezondheidsproducten een adequate en juiste invulling is van de wettelijke regelgeving en als veldnorm dient. Nieuw is dat de NVWA-meldingen en -constateringen kunnen verwijzen naar de Keuringsraad. Zo houdt de NVWA de handen vrij om op te treden bij ernstige gevallen of als gebruik moet worden gemaakt van wettelijke bevoegdheden. 

Janine Galjaard, directeur Keuringsraad: “Het grote voordeel van de samenwerking is dat bedrijven die hun uitingen aan de Keuringsraad hebben voorgelegd, hierover nooit door de NVWA zullen worden benaderd. Je weet dan dus zeker dat je goed zit. Daarnaast zijn de werkafspraken een bevestiging van de werking van de zelfregulering.’”

Voor meer informatie over de nieuwe werkafspraken: Afspraken Keuringsraad en NVWA

MonitoringDe Keuringsraad ziet toe op naleving van die regels en toetst preventief voorgelegde reclame-uitingen. Maar ook het actief toezicht houden (monitoring) op publieksreclame is een belangrijke taak van de Keuringsraad. Het gaat hierbij over reclame-uitingen die niet ter beoordeling zijn voorgelegd aan de Keuringsraad. De Keuringsraad kan zelf in actie komen wanneer zij een publieksuiting onder ogen krijgt die in strijd is met één van haar codes. Ook een bedrijf kan een melding doen, waarna de Keuringsraad monitoring opstart. 

Aantal keuringen en meldingen in 2021In totaal heeft de Keuringsraad preventief ruim 3400 keuringen uitgevoerd en 115 meldingen/klachten over reclame-uitingen ontvangen in 2021.
Het merendeel van de meldingen betrof medische claims voor gezondheidsproducten (63%) of alleen niet-toegestane gezondheidsclaims voor ingrediënten waar geen claims voor zijn toegelaten of on hold staan, zoals CBD en Probiotica (12%) in een online medium, zoals een website of online blog. Dat is niet verwonderlijk want daarbij zijn geen uitgevers of media betrokken die vooraf controleren of de uiting door de Keuringsraad is goedgekeurd.

Het aantal meldingen dat betrekking had op corona was in 2021 aanmerkelijk lager ten opzichte van het aantal in 2020 (6%). Het strenge handhavingsbeleid op claims met betrekking tot het coronavirus en de waarschuwing van de NVWA heeft de bewustwording vergroot. 
In 5% van de gevallen was er sprake van een denigrerende vergelijking met andere producten. De ‘witte jas’ en andere aanbevelingen door beroepsbeoefenaren in combinatie met producten kwamen slechts een enkele keer voorbij. Naast CBD en Probiotica werden er dit jaar ook meerdere meldingen gedaan over claims voor producten met collageen.

Herkomst klachten
Het overgrote deel van de klachten (80%) ging over online vermeldingen (websites, webshops en sociale mediakanalen zoals Facebook of Instagram). Slechts 6% betrof een klacht over een geprinte uiting (advertenties in dagbladen, tijdschriften of retail folders) en ongeveer 12% ging over verpakkingen, etiketten en bijsluiters of over de status van het betreffende product. Veel minder vaak betrof het een advertentie op radio of televisie (2,6%).

Opvolging klachten
Bij het overgrote deel van de klachten (62%) zegde de verantwoordelijke toe de uitingen aan te passen of niet meer te gebruiken. 7,8 % van de meldingen hebben geleid tot een indiening ter beoordeling. 23% van de gevallen valt in de categorie ‘overig’. Dat houdt in dat het dossier nog in behandeling is, of het product niet onder de Codes valt waar de Keuringsraad toezicht op houdt. In 1,7% van de gevallen is de klacht doorgezet naar de NVWA. Enkele keren gaf de Keuringsraad de klachten door aan de Reclame Code Commissie (1,7%).