Wetswijziging maakt zelfzorg en voorlichting toegankelijker

Zelfzorg speelt een belangrijke rol in het verlichten van de druk op de Nederlandse gezondheidszorg. Om mensen hierbij beter te ondersteunen, wordt gewerkt aan een wetswijziging die voorlichting over zelfzorggeneesmiddelen toegankelijker moet maken — zowel in de winkel als online. Het voorstel ligt nu ter voorbereiding bij de Tweede Kamer.

Zelfzorg als eerste stap in passende zorg
Zelfzorg helpt mensen om kleine, veelvoorkomende gezondheidsklachten zelfstandig aan te pakken. Denk aan verkoudheid, hoofdpijn, spier- en gewrichtspijn of hooikoorts. Deze benadering sluit aan bij het Integraal Zorg Akkoord, waarin zelfzorg en informele zorg worden gezien als de basis van passende zorg. Professionele zorg sluit pas aan wanneer zelfzorg niet voldoende helpt.
Toch blijkt uit onderzoek van Multiscope (januari 2025) uitgevoerd in opdracht van Neprofarm, dat bijna een kwart van de Nederlanders nog steeds contact opneemt met de huisarts bij eenvoudige gezondheidsklachten. Breder toegankelijke voorlichting over zelfzorg kan bijdragen aan meer zelfredzaamheid.

Wat verandert er met de wetswijziging?
De wetswijziging richt zich op de verkoop van UAD-geneesmiddelen: middelen die uitsluitend verkrijgbaar zijn bij apotheek of drogist. Op dit moment vereist de wet dat bij aankoop in de winkel een (assistent-)drogist fysiek aanwezig is om consumenten voorlichting te geven indien gewenst.
De wijziging maakt het mogelijk om deze voorlichting ook digitaal te geven, zowel in de winkel als bij online aankopen. Zo wordt de drempel voor consumenten verlaagd en kunnen drogisten efficiënter werken — zeker nu veel winkels te maken hebben met personeelstekorten.

Veiligheid voorop bij zelfzorgmiddelen
Zelfzorggeneesmiddelen worden pas zonder doktersrecept verkocht als het College ter Beoordeling van Geneesmiddelen (CBG) heeft vastgesteld dat ze veilig te gebruiken zijn, mits de instructies op de verpakking en in de bijsluiter goed worden opgevolgd. Uit onderzoek (Multiscope 2022) blijkt dat consumenten de bijsluiter als meest betrouwbare informatiebron zien bij de aanschaf van zelfzorgmiddelen.

Meer keuzevrijheid voor de consument
De wetswijziging verandert niets aan de vrijheid van consumenten om zelf te kiezen waar en hoe zij hun zelfzorgmiddelen aanschaffen. De mogelijkheid om voorlichting van een drogist of apotheker te krijgen blijft bestaan, maar wordt uitgebreid met digitale voorlichtingsopties. Dit sluit beter aan bij het koopgedrag van veel consumenten, die steeds vaker online winkelen.

De rol van zelfzorg voor het zorgsysteem
Ons zorgstelsel staat onder grote druk. Het zelfstandig behandelen van eenvoudige gezondheidsklachten kan bijdragen aan het toegankelijk en betaalbaar houden van de zorg. Minder (onnodige) huisartsconsulten betekent dat huisartsen meer tijd overhouden voor patiënten met complexe zorgvragen. Zelfzorg draagt zo bij aan een efficiënter zorgsysteem.
Meer informatie over de economische en sociale impact van zelfzorg: De economische en sociale impact van zelfzorg – Neprofarm

Neprofarm positief over wetswijziging
De brancheorganisatie voor leveranciers van zelfzorgmiddelen staat positief tegenover de wetswijziging. “Deze aanpassing sluit beter aan bij de realiteit van vandaag en vergroot de toegankelijkheid van verantwoorde voorlichting. Wij blijven consumenten actief wijzen op het belang van het lezen van de bijsluiter en het verantwoord gebruik van zelfzorgmiddelen.”