Ecorys-onderzoek: groot besparingspotentieel door zelfzorg

Een van de grote uitdagingen waar Nederland voor staat is beheersing van de alsmaar stijgende zorgkosten. Neprofarm is ervan overtuigd dat meer zelfzorg van consumenten in belangrijke mate kan bijdragen aan die noodzakelijke kostenbeheersing. De brancheorganisatie vroeg Ecorys om de omvang van het besparingspotentieel te becijferen. Het rapport Zelfzorg bij kleine kwalen is donderdag 23 maart in ontvangst genomen door directeur-generaal Curatieve Zorg Bas van den Dungen (VWS). Van den Dungen brengt het rapport onder de aandacht van de partijen die bij de zorgakkoorden betrokken zijn. Hij hoopt de komende jaren daadwerkelijk een omslag te zien en dat mensen gaan vertrouwen dat ze eenvoudige klachten zelf kunnen aanpakken.

Het onderzoek van Ecorys laat zien hoeveel er in potentie bespaard kan worden op huisartsenzorg voor kleine kwalen door substitutie met zelfzorg. Ook keken de onderzoekers naar initiatieven die kunnen bijdragen aan het verder vergroten van de rol van zelfzorg. Ecorys baseerde zich op internationale literatuurstudie en interviews met stakeholders zoals het Centraal Bureau Drogisterijbedrijven (CBD), Neprofarm, de Consumentenbond, de KNMP en het Nederlands Huisartsen Genootschap (NHG). Verder werd gebruikt gemaakt van de NIVEL Zorgregistraties eerste lijn (op basis van 521 huisartsenpraktijken verspreid over Nederland).

De belangrijkste conclusie uit het onderzoek is dat investeren in zelfzorg loont. Wanneer mensen bij kleine kwalen vaker zouden kiezen voor zelfzorg, neemt de druk op de huisarts af en ontstaat meer ruimte voor complexere zorg zoals het overnemen van tweedelijnstaken. Naast deze besparing op macroniveau kan zelfzorg op individueel niveau leiden tot een verbeterde betaalbaarheid. Immers, een receptgeneesmiddel is vanwege apothekerskosten, doorgaans duurder dan een vergelijkbaar zelfzorgmiddel. Bovendien kan het stimuleren van zelfzorg bijdragen aan de zelfredzaamheid van de burger.

Uit het onderzoek blijkt ook dat het aantal huisartscontacten voor kleine kwalen de afgelopen jaren is gestegen tot één op de 6,2 huisartscontacten in 2015. De huisartsencontacten kostten bijna 111 miljoen euro. Bovendien komt er minder tijd vrij om taken van de tweede lijn over te nemen.  Ook het aantal uitgeschreven recepten voor kleine kwalen nam toe. Bijna de helft van de patiënten met kleine kwalen ging in 2015 met een recept naar huis.