Veel misverstanden over wetsvoorstel zelfzorggeneesmiddelen

Eind januari 2023 vindt in de Tweede Kamer het debat plaats over de aanpassing van artikel 62 van de Geneesmiddelenwet. Met deze wetswijziging hoeft een (assistent-) drogist niet meer fysiek aanwezig te zijn voor voorlichting bij de verkoop van zelfzorggeneesmiddelen. Consumenten kunnen informatie over zelfzorgmiddelen via een tablet in de winkel opvragen. Het voorstel tot aanpassing van de wet heeft tot nogal wat misverstanden geleid, met name over de risico’s van het gebruik van zelfzorggeneesmiddelen.

Alle zelfzorgmiddelen zijn veilig te gebruikenHet College ter Beoordeling van Geneesmiddelen (CBG) besluit dat een geneesmiddel zonder doktersrecept te verkrijgen is, als het veilig te gebruiken is volgens de informatie op de verpakking en in de bijsluiter. De verkrijgbaarheid van zelfzorggeneesmiddelen is gerelateerd aan de gebruiksrisico’s: verkrijgbaar in alle soorten winkels zonder drogist (AV) bij een verwaarloosbaar risico en Uitsluitend Apotheek (UA) wanneer advies en begeleiding noodzakelijk is. De UAD-categorie valt daar tussenin. Daarvoor is het vereist dat de consument bij aankoop informatie over het doel en de risico’s kan krijgen en als kwaliteitseis geldt dat niet alle personeel, maar alleen (assistent-) drogisten die voorlichting mogen geven. De wetsaanpassing is alleen relevant voor de UAD -categorie. Misverstanden over het gebruik van zelfzorggeneesmiddelen
Helaas bestaan er nogal wat misverstanden over de risico’s bij gebruik van zelfzorggeneesmiddelen:
* Met de wetswijziging dreigt het gevaar dat “zware” pijnstillers zomaar te koop zullen zijn bij benzinestations of bouwmarkten.
Met de aanpassing van artikel 62 van de Geneesmiddelenwet blijft de verplichting dat een winkel een drogist in dienst moet hebben voor toezicht op de verkoop van UAD-geneesmiddelen bestaan. Winkels kunnen dus niet zomaar UAD-geneesmiddelen gaan verkopen.
* Verkeerd gebruik van NAISD-zelfzorggeneesmiddelen leidt tot grote risico’s en zelfs ziekenhuisopnames.
Uit onderzoek blijkt echter dat het aandeel van de zelfzorgvarianten van NSAID’s (ontstekingsremmende en pijnstillende middelen) bij ziekenhuisopnames zeer beperkt is.
Bij gebruik van bepaalde recept-medicatie in combinatie met zelfzorggeneesmiddelen blijkt de drogist een ondergeschikte rol te spelen bij voorlichting hierover. En is het niet de taak van de voorschrijver en de afleveraar van de receptmedicatie om de patiënt hierover voor te lichten? 
*Geen voorlichting meer door (=assistent-) drogist.
Het enige dat verandert met de aanpassing van de wet is dat de (assistent-)drogist niet persé fysiek aanwezig hoeft te zijn, maar ook via digitale middelen in de winkel kan worden geraadpleegd. Met aanpassing van de wet krijgt de consument de keuzevrijheid om zelf te bepalen hoe informatie over een zelfzorgmiddel wordt verkregen. 

Naast deze misverstanden over het risico bij gebruik van zelfzorggeneesmiddelen worden de volgende punten over het hoofd gezien door tegenstanders van de aanpassing van de wet: 

Online verkoop zelfzorggeneesmiddelen
De online verkoop van zelfzorggeneesmiddelen neemt toe. De wetswijziging is noodzakelijk om deze mogelijkheid te behouden, anders blijft online verkoop in strijd met de wet. Bovendien wordt de consument de mogelijkheid ontnomen om zelf te bepalen waar en hoe een zelfzorggeneesmiddel wordt aangeschaft.  

Aanpassing verkrijgbaarheid
Het College ter Beoordeling van Geneesmiddelen heeft altijd de mogelijkheid om de risico-status van verschillende productgroepen aan te passen, mocht dit in het kader van digitalisering en voorlichting nodig blijken. 

Visie Neprofarm
Neprofarm staat voor brede en verantwoorde beschikbaarheid van zelfzorgmiddelen en concludeert op basis van bovengenoemde punten dat de wetswijziging geen invloed zal hebben op het veilig gebruik van (UAD) zelfzorggeneesmiddelen. Verantwoorde verkoop van zelfzorggeneesmiddelen blijft ook met de wetsaanpassing gewaarborgd.